Dwangstoornis

Als je een dwangstoornis hebt, ben je verstrikt geraakt in dwanggedachten en -gewoonten. Je moet van jezelf bijvoorbeeld tientallen keren per dag je handen wassen of je controleert continu of het gas wel is uitgedraaid. Deze dwanggedachten kunnen een groot deel van jouw dag in beslag nemen en hebben een grote impact op je leven.

Wat is een dwangstoornis?

Een dwangstoornis is een stoornis waarbij mensen last hebben van dwanggedachten en/of dwangmatige handelingen die steeds weer terugkomen. Bij dwanghandelingen moet je van jezelf dingen steeds weer op dezelfde manier doen, omdat je anders angstig wordt. Die angst kan zich uiten in bijvoorbeeld paniekaanvallen en hyperventilatie. Als je een dwangstoornis hebt, kun je niet voorkomen dat je deze dwanggedachten krijgt, ook al vind je die gedachten niet bij jezelf passen.

Een dwangstoornis is een vorm van een angststoornis. Andere vormen van angststoornissen zijn bijvoorbeeld: paniekstoornissen, gegeneraliseerde angststoornissen en (sociale) fobieën.

Dwangstoornis symptomen

Iedereen heeft wel zijn eigen vaste gewoonten en rituelen, maar wanneer je dwanggedachten hebt, worden deze gewoonten extreem en hinderlijk. Een dwangstoornis is te herkennen aan een aantal symptomen:

  • Je moet alles in je leven perfect regelen, omdat je je anders erg onzeker voelt.
  • Je kunt nergens zonder zorgen van genieten, omdat je voortdurend piekert.
  • Je normale dagelijkse routine wordt verstoord door alle handelingen die je moet doen.
  • Je neemt door alle handelingen die je moet doen weinig deel aan sociale activiteiten. 

Mensen proberen dwanggedachten vaak te stoppen door middel van handelingen, waardoor de spanning even kan afnemen. Op de langere termijn verergert de spanning van de dwanggedachten hierdoor juist. Het kan ook zijn dat je alleen last hebt van dwanggedachten. Hieronder staan een aantal voorbeelden van dwanggedachten en -gewoonten die je misschien herkent.

  • Je bent bang dat je besmet raakt, en wast hierdoor tientallen keren per dag je handen. Dit wordt ook wel smetvrees genoemd.
  • Je bent bang dat je een fout hebt gemaakt of iets bent vergeten, zoals het gas uitdoen. Hierdoor controleer je meerdere keren per dag of je het gas wel echt uit hebt gedaan. Je controleert in de loop der tijd steeds vaker en grondiger.
  • Je hebt last van opkomende negatieve gedachten en wordt daar bang van. Deze gedachten zijn bijvoorbeeld agressief, seksueel of godslasterlijk. Je hoort woorden in je hoofd, die je vertellen wat je moet doen. In reactie hierop probeer je jezelf ervan te overtuigen dat je dit niet meent.

Dwangstoornis test

Wil jij graag weten of je mogelijk een dwangstoornis hebt? Met onze zelftest ontdek je in 5 minuten of je last hebt van angst- en dwanggevoelens. Aan het einde van de dwangstoornis test geven we je adviezen en tips over mogelijke vervolgstappen die je kunt nemen.

Dwangstoornis behandeling

Een dwangstoornis gaat meestal niet vanzelf over. Wanneer dwang je leven in de weg staat of zelfs heeft overgenomen, dan kan therapie je helpen. Therapie kan een dwangstoornis niet genezen, maar het helpt je wel om op een gezonde en ontspannen manier met stress om te gaan. 

Afhankelijk van de ernst van de dwangstoornis, kunnen de volgende therapieën worden ingezet:

Je kunt je hier aanmelden voor behandeling bij Eleos. We bekijken samen welke hulp je nodig hebt en wat past bij je situatie.

Dwangstoornis en medicatie

Soms heb je tijdens de behandeling van een dwangstoornis medicijnen nodig om je klachten te verminderen of hanteerbaar te maken. We kunnen verschillende soorten medicijnen inzetten. De meeste medicijnen richten zich op het in balans brengen van bepaalde stoffen in je lichaam. Hierdoor kunnen dwangklachten verdwijnen of verminderen. Medicatie luistert heel nauw. Wanneer je tijdens de behandeling van je dwangstoornis daadwerkelijk medicijnen gaat gebruiken, heb je geregeld medicatiecontact.

Gevolgen van een dwangstoornis

Een dwangstoornis kan grote gevolgen hebben voor jezelf en voor de mensen om je heen.

  • Eenzaamheid. Wanneer je last hebt van een dwangstoornis, spreek je vaak minder af met andere mensen. Je bent bijvoorbeeld bang dat ze je dwangstoornis ontdekken of je bent bang dat je ergens mee besmet wordt (smetvrees). Dit kan leiden tot eenzaamheid.
  • Problemen op het werk. Door de dwangstoornis kun je je moeilijk concentreren en krijg je vaak je werk niet op tijd af. Soms is werken niet meer mogelijk. Ook is het mogelijk dat je overspannen raakt.
  • Spanningen in het gezin of in je relatie. Het kan voorkomen dat je partner of gezin je gedrag niet begrijpt. Dit kan leiden tot spanningen.

De gevolgen van een dwangstoornis kunnen leiden tot een depressie. Daarom is het belangrijk dat een dwangstoornis op tijd wordt herkend en behandeld.

Hoe ontstaat een dwangstoornis?

Meestal zijn er meerdere oorzaken voor het ontstaan van een dwangstoornis. Persoonlijke eigenschappen en erfelijkheid spelen een belangrijke rol. Wanneer je snel angstig bent, veel behoefte hebt aan controle en risico’s overschat, ben je gevoeliger om een dwangstoornis te ontwikkelen dan iemand die dit niet heeft. Ook ingrijpende of stressvolle gebeurtenissen kunnen een rol spelen in het ontwikkelen van een dwangstoornis.

Relatie met geloof

Een dwangstoornis kan ook impact hebben op je geloof. Misschien heb je last van dwanggedachten met een godslasterlijke inhoud. Hierdoor moet je van jezelf tientallen keren per dag bidden om vergeving. Of er komen allerlei vloekgedachten in je op tijdens een gebed in de kerk, waardoor je niet meer naar de kerk durft.

Het is belangrijk te weten dat deze dwanggedachten niets zeggen over je geloof. Een dwangstoornis is namelijk een psychische aandoening, die net als lichamelijke ziekte bij de gebrokenheid van het leven hoort.  Hulpverleners bij Eleos helpen je om inzicht te krijgen in het effect dat een dwangstoornis heeft op je geloof. Je krijgt tijdens je behandeling uitleg over de relatie tussen je dwangstoornis en geloof. Of en in hoeverre geloof een rol krijgt in je behandeling, bepaal je zelf.