Wat is een bipolaire stoornis?

Als je een bipolaire stoornis hebt, wisselen manische en depressieve periodes elkaar af. Tijdens de manische periode voel je je ontzettend vrolijk en opgewekt. Na een tijdje slaat dit gevoel om en voel je je juist depressief. Het gaat van het ene naar het andere uiterste. Gelukkig kunnen er ook periodes zijn dat je stemming ‘normaal’ is.

Bipolaire stoornissen worden niet altijd herkend, omdat ze soms moeilijk te onderscheiden zijn van andere stoornissen, zoals depressie en borderline.

Kenmerken

Als je één of meerdere van onderstaande kenmerken herkent, kan het zo zijn dat je last hebt van een bipolaire stoornis.

Manische periode

Je bent extreem vrolijk, maar ook snel geïrriteerd;
Je kunt moeilijk stilzitten en praat veel;
Je hebt het gevoel dat je de hele wereld aankunt;
Je voelt je fit en hebt weinig slaap nodig;
Je maakt impulsieve beslissingen, bijvoorbeeld in het verkeer, je relatie of op werk;
Als deze verschijnselen jouw dagelijks functioneren minder beperken, spreken we van een hypomane periode.

Depressieve periode

Je voelt je somber en waardeloos;
Je piekert veel en hebt slaapproblemen;
Je voelt je lusteloos en hebt nergens meer zin in;
Je eet weinig of juist heel veel.

Oorzaken bipolaire stoornis

Er zijn meerdere factoren die een rol kunnen spelen in het ontstaan van een bipolaire stoornis:

Erfelijkheid. Erfelijkheid speelt een grote rol in het ontstaan van een bipolaire stoornis. Wanneer je last hebt van een manische depressie, is er een kans dat ook iemand anders in je familie een stemmingsstoornis heeft. Heeft een van je ouders een bipolaire stoornis? Dan is de kans 10% tot 15% dat jij gevoelig bent voor een bipolaire stoornis.
Karaktereigenschappen. Heb je een laag zelfbeeld of ben je extreem perfectionistisch? Ook deze karaktereigenschappen kunnen eraan bijdragen dat je een bipolaire stoornis hebt.
Stressvolle omstandigheden. Bepaalde gebeurtenissen in je leven kunnen grote impact op je hebben. Zowel positief als negatief. Denk bijvoorbeeld aan het overlijden van een dierbare of de geboorte van een kind. Deze ingrijpende gebeurtenissen brengen soms veel emoties met zich mee en kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van een bipolaire stoornis.

Gevolgen

Een bipolaire stoornis heeft grote impact op je leven en de gevolgen van deze stoornis kunnen groot zijn:

Je kunt je door je stemmingswisselingen moeilijk concentreren op je werk of studie.
Je stemmingswisselingen zorgen ervoor dat je contact verliest met mensen om je heen. Tijdens een depressie kun je eenzaam worden, omdat je liever niet met anderen wilt afspreken.
Tijdens een manische periode ben je vaak overactief. Na deze periode ben je vaak helemaal uitgeput.
Tijdens normale periodes kun je veel stress ervaren, omdat je je zorgen maakt over je volgende depressieve periode.
Mogelijk doe je tijdens je manische periodes dingen die je anders nooit zou doen. Achteraf zie je pas de risico’s in die je hebt genomen.
Hallucinaties en depressieve gedachten kunnen er toe leiden dat je negatief tegen jezelf en het leven aankijkt.

Behandeling bipolaire stoornis

Wanneer een bipolaire stoornis je leven belemmert, kan therapie helpen om weer regie over je leven te krijgen. Het is belangrijk dat je leert ontdekken wanneer je manisch of depressief wordt. Daarvoor gebruiken we de Life Chart. Je kunt die al voordat je in behandeling komt zelf invullen. Dat helpt je behandelaar om sneller duidelijk te krijgen of er inderdaad sprake is van een bipolaire stoornis.

De behandeling start met uitleg over de stoornis (dat noemen we psycho-educatie). Als het mogelijk is, is hier een naastbetrokkene bij aanwezig. Een naastbetrokkene kan je helpen om signalen van een stemmingswisseling te herkennen. Tegelijkertijd zetten we medicatie in om je klachten hanteerbaar te maken en ervoor te zorgen dat je stemmingswisselingen verminderen.

In het vervolg van de behandeling krijg je inzicht in je bipolaire stoornis, maar werken we bijvoorbeeld ook aan oplossingsgericht denken en helpen we je om goed voor jezelf te leren zorgen. Het doel van de behandeling is dat je klachten beheersbaar worden en dat je begrijpt hoe je als persoon functioneert.

Naast medicatiecontacten bestaat de behandeling van een bipolaire stoornis uit individuele of groepstherapie met de volgende mogelijkheden:

Cognitieve gedragstherapie. Bij cognitieve gedragstherapie richten we ons op het veranderen van gedachten (cognities) en gedrag. Je voert gesprekken met je behandelaar over de problemen die je ervaart. Vervolgens leer je hoe je met andere denk- en gedragspatronen je bipolaire stoornis beter hanteerbaar kunt maken.
Cognitieve groepstherapie. Onder begeleiding van twee behandelaren van Eleos bespreek je in een groep van ongeveer tien deelnemers de problemen waar je tegenaan loopt. Ook hier leer je hoe je met andere denk- en gedragspatronen je bipolaire stoornis beter hanteerbaar kunt maken.
Sociaal psychiatrische begeleiding. Deze behandeling is er op gericht om het evenwicht en de stabiliteit in je dagelijks leven te herstellen.
E-health. Via internet kun je online oefenen met bijvoorbeeld gedachtenschema’s en het in kaart brengen van je energiebalans. Dit is bedoeld als ondersteuning en aanvulling op de behandelgesprekken.

Relatie met geloof

Je stemmingswisselingen hebben ook een grote invloed op je geloof. Tijdens een manische periode krijg je misschien een sterke aandrang én veel energie om anderen tot geloof te brengen of grote dingen voor God te doen.

Het kan erg moeilijk voor je zijn als je inziet dat jouw grootse gedachten, plannen en energie voortkomen uit een manische periode. En als je depressief bent, voel en beleef je je emoties minder of zelfs niet meer. Ook niet ten opzichte van God. Misschien voel je je hier (onterecht) schuldig over. Weet dat Eleos er voor jou wil zijn.